De ziekte van Von Willebrand bij honden
Als hondenbezitter wil je natuurlijk het beste voor je huisdier, maar soms kunnen er onverwachte gezondheidsproblemen opduiken die je niet direct kunt zien. Een voorbeeld hiervan is de ziekte van Von Willebrand, een erfelijke aandoening die het bloedstollingsproces bij honden beïnvloedt. Bij het Expertisecentrum Genetica van de faculteit Diergeneeskunde in Utrechtwillen we kennis delen over deze en andere erfelijke aandoeningen, zodat eigenaren, fokkers en dierenartsen goed geïnformeerd zijn.
Wat is de ziekte van Von Willebrand?
De ziekte van Von Willebrand is een genetische aandoening waarbij het bloed van een hond niet goed stolt. Dit komt doordat het eiwit, de Von Willebrandfactor, in onvoldoende hoeveelheden aanwezig is of volledig ontbreekt. Dit eiwit helpt normaal gesproken bij het hechten van bloedplaatjes aan beschadigde bloedvaten. Bij honden met de ziekte van Von Willebrand werkt dit minder goed, wat ervoor zorgt dat bloedingen langer aanhouden. De ernst van de aandoening varieert per hond, van mild tot ernstig. Dit verschilt per type van de aandoening. We kennen de volgende drie typen van de ziekte van Von Willebrand: Type 1: De mildste en meest voorkomende vorm, hierbij is de Von Willebrand-factor in verminderde hoeveelheden aanwezig. Type 2: Een zeldzamere vorm waarbij de kwaliteit van de Von Willebrand-factor is aangetast. Type 3: De ernstigste vorm, hierbij ontbreekt de Von Willebrand-factor volledig. De verschillende type Von Willebrand worden veroorzaakt door verschillende mutaties in het gen dat codeert voor het stollingseiwit Von Willebrandfactor. Per ras kan er een andere mutatie aanwezig zijn in dit gen.
Welke honden lopen risico?
Verschillende rassen hebben een verhoogd risico op de ziekte van Von Willebrand door een genetische aanleg. Voor het Nederlandse Kooikerhondje bijvoorbeeld is er een mutatie ontdekt die de Ziekte van Von Willebrand Type III veroorzaakt bij dit ras. Door de ontwikkeling van een DNA test en een effectief fokbeleid is deze ziekte nu volledig uitgebannen onder Kooikerhondjes die met een stamboom zijn gefokt. Daarnaast weten we dat er onder andere voor de Friese Stabij en de Dobermann een bij beide rassen gelijke mutatie in het Von Willebrand gen is die Type I von Willebrand veroorzaakt. Bij onder andere de Duitse Staande Honden is een mutatie ontdekt die Type II veroorzaakt. Hoewel het risico groter is voor honden van deze rassen, betekent dit niet dat elke hond van deze rassen de ziekte heeft. Daarnaast zijn er nog meer rassen waarbij een mutatie gevonden is die deze aandoening veroorzaakt.
Hoe herken je de ziekte?
De symptomen van de ziekte van Von Willebrand zijn niet altijd makkelijk te herkennen, vooral bij de mildere vormen. Veel honden vertonen geen symptomen totdat ze een verwonding oplopen of een operatie nodig hebben. Mogelijke symptomen zijn: Langdurige bloedingen na een kleine verwonding of tijdens het wisselen van tanden. Blauwe plekken of onverklaarbare bloedingen. Zwarte ontlasting door bloedingen in het maagdarmkanaal. De ziekte wordt vaak pas ontdekt wanneer een hond geopereerd wordt, zoals bij sterilisatie ofcastratie, waarbij het bloeden moeilijk te stoppen is. Bij ernstige vormen kan het bloedverlies zelfs levensbedreigend zijn.
Hoe wordt de ziekte van Von Willebrand vastgesteld?
Als er een vermoeden is dat uw hond de ziekte van Von Willebrand heeft, kan de dierenarts dit bevestigen door: • Bloedonderzoek: Hierbij kan de hoeveelheid Von Willebrand-factor in het bloed gemeten worden. • DNA-testen: Als je hond van een risico ras is, kunnen deze testen bepalen of je hond een mutatie in het Von Willebrand-gen draagt of de ziekte daadwerkelijk heeft.
Wat kun je doen als je hond de ziekte van Von Willebrand heeft?
Er is geen genezing voor de ziekte van Von Willebrand, maar er zijn wel manieren om de risico’s te beperken. Enkele belangrijke maatregelen zijn: Zorg ervoor dat je hond zo min mogelijk kans heeft op ongelukjes die grote verwondingen kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld door wilde spelletjes te vermijden. Als je hond een operatie moet ondergaan, zorg dan dat de behandelende dierenarts weet van de diagnose. Dit stelt hen in staat om extra voorzorgsmaatregelen te nemen voor de start van de operatie.
Kun je de ziekte van Von Willebrand voorkomen?
Aangezien de ziekte van Von Willebrand een erfelijke ziekte is, is verantwoord fokken belangrijk om de aandoening te voorkomen. Fokkers van risico rassen testen hun honden vaak op deze aandoening om te voorkomen dat het gen wordt doorgegeven aan de volgende generatie. Als je een pup wilt kopen van een ras waarin een mutatie die de ziekte van Von Willebrand veroorzaakt voorkomt, is het verstandig om de fokker te vragen of de ouderdieren op deze mutatie getest zijn en of je de resultaten kunt inzien.
Conclusie
Verantwoord fokken is essentieel om de aandoening te voorkomen. Fokkers moeten zorgvuldig selecteren en testen om te voorkomen dat de ziekte wordt doorgegeven aan toekomstige generaties. Als je een hond hebt van een risico ras, is het belangrijk om alert te zijn op symptomen en samen te werken met je dierenarts voor de beste zorg.
Door: Eveline van Vliet, dierenarts-onderzoeker bij de faculteit Diergeneeskunde, Utrecht
