,

Scottish Fold

scottish fold

Minister P. Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wil een verbod instellen op het houden van honden en katten die lijden onder hun uiterlijk kenmerken. Daarnaast heeft de Nederlandse Voedsel – en Warenautoriteit (NVWA) medegedeeld dat zij strenger zullen gaan controleren op het fokverbod voor de Scottish fold en de kruisingen daarvan en inmiddels is de eerste officiële waarschuwing uitgedeeld aan een kattenfokker. In dit artikel wordt aangegeven wat het probleem is bij de Scottish fold en waarom dit ras op de lijst
is geplaatst. 

De Scottish Fold is een kattenras dat bekend staat om zijn typische gevouwen oren. Een van de eerste katten van dit ras werd in 1961 ontdekt op een boerderij in Schotland. Deze kat, Susie, was een witte kat met oortjes die naar voren langs de kop gevouwen waren. Deze katten worden niet met gevouwen oortjes geboren. De kittens komen met rechte oren ter wereld en pas na enkele weken gaan de oren hangen. Vanwege het schattige uiterlijk en het kalme en aanhankelijke karakter zijn Scottish Folds inmiddels populaire huisdieren geworden.

Schattige oren

Alhoewel mensen de gevouwen oren als schattig interpreteren, is het eigenlijk een ongewenst kenmerk. Scottish Folds hebben namelijk een genmutatie die zorgt voor een afwijking in het kraakbeen. Deze mutatie zorgt ervoor dat de oren van de kat niet rechtop blijven staan maar naar voren vouwen. Deze afwijkingen in het kraakbeen kunnen echter ook op andere plekken in het lichaam voorkomen waar kraakbeen voorkomt. Bij ernstige afwijkingen kan dit lijden tot pijnlijke gewrichten en het moeilijk lopen van de kat. Deze afwijking wordt ook wel osteochondrodysplasie genoemd. De mutatie die de gevouwen oortjes veroorzaakt is een autosomaal dominante mutatie met een incomplete penetrantie. Wat zoveel wil zeggen dat één variant van het gen voor gevouwen oren voldoende is om te zorgen voor het kenmerkende uiterlijk van de Scottish Fold, maar dat de afwijkingen in het gewricht in ernst variëren tussen de ene Scottish Fold en de andere. Omdat een Scottish Fold met twee varianten van het gen, het meeste kans heeft op ernstige gewrichtsafwijkingen wordt een Scottish Fold meestal gekruist met een Britse Korthaar. Waarbij er ook kans is op Scottish Folds zonder gevouwen oortjes. Deze katten worden ook wel Scottish Straights genoemd. In het onderstaande schema is te zien hoe de mutatie overerft en wat dit voor gevolgen kan hebben voor de kat:

  • Katten met N/N genotype – hebben rechte oren (Scottish Straight). Zij kunnen de SF (fold) variant niet doorgeven aan hun nakomelingen. 
  • Katten met SF/N genotype zullen gevouwen oren hebben en kunnen daarbij ook gezondheidsproblemen ontwikkelingen gerelateerd aan kraakbeen en bot. Er is 50% kans dat zij deze SF (fold) variant doorgeven aan hun nakomelingen, die dan ook gevouwen oren zullen hebben. 
  • Katten met het SF/SF genotype hebben gevouwen oren en kunnen daarbij ernstige bot-, kraakbeen- en gewrichtsproblemen hebben. Deze bot- en kraakbeenafwijkingen kunnen leiden tot ernstige en pijnlijke artritis. Ze zullen de SF-variant doorgeven aan al hun nakomelingen, die ook gevouwen oren zullen hebben. 


Vanwege de kans op gezondheids- en welzijnsproblemen mag er tegenwoordig niet meer met deze katten gefokt worden en ook mogen Scottish Folds niet meer gekruist worden met andere rassen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt hierop toezicht. Kijk voor meer informatie hierover op www.nvwa.nl.

Petscan

Het is van belang dat dierenartsen, fokkers, maar ook toekomstige eigenaren van honden en katten op de hoogte zijn van voorkomende erfelijke afwijkingen bij gezelschapsdieren om welzijnsproblemen te voorkomen. Bij het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde, onderdeel van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, wordt daarom momenteel gewerkt aan de “RassenRadar”. De RassenRadar, is ingebouwd in het diagnoseregistratie systeem PETscan dat door dierenartsen in de praktijk gebruikt wordt. In de RassenRadar worden de aandoeningen opgenomen die vaker voorkomen binnen een ras en wordt een overzicht gegeven van de beschikbare en gevalideerde DNA testen voor een ras. De gegevens in de RassenRadar zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Voor de Scottish Fold wordt hierbij in de RassenRadar bijvoorbeeld aangegeven dat de kat meer kans heeft op osteochondrodysplasie en dat hiervoor een DNA-test beschikbaar is, maar daarnaast is hieruit ook gebleken dat deze katten bijvoorbeeld meer kans hebben op een bepaald type blaasstenen, calciumoxalaatstenen. De dierenarts kan dit zien in PETscan en kan daardoor voorlichting geven over wat voor gezondheidsproblemen er binnen het ras kunnen spelen. Daarnaast kunnen zo ook sneller aan een bepaalde diagnose denken als een kat gezondheidsproblemen ontwikkelt die binnen het ras van de patiënt vaker voorkomen. De Nederlandse Databank Gezelschapsdieren ondersteunt het project RassenRadar binnen PETscan.

Bronnen:

Scottish Fold – The Cat Fanciers’ Association, Inc (cfa.org)

A dominant TRPV4 variant underlies osteochondrodysplasia in Scottish fold cats – Gandolfi et al.

Door: Eveline van Vliet & Marjan van Hagen